Ik wil scheiden, maar ik heb geen inkomen

Wat als je wilt scheiden maar geen inkomen hebt?

Voor het thema ‘Ik wil scheiden, maar…’ besteden we in dit artikel aandacht aan het onderwerp ‘Ik wil scheiden, maar ik heb geen inkomen’. Uiteraard kunnen er diverse redenen zijn waarom jij geen inkomen hebt. Je kunt werkloos zijn geworden of misschien ben jij gestopt met werken om voor de kinderen te kunnen zorgen. In Nederland kennen we 'gesubsidieerde rechtsbijstand'. Hierdoor kunnen mensen met een laag of geen inkomen en vermogen rechtsbijstand aanvragen. Dit hoeft een scheiding dus niet te belemmeren. Natuurlijk heeft een scheiding wel een enorme invloed op jouw financiële toekomst. Hieronder delen Scheidingsplanners Eveline Minkes en Birgit van Greunsven hun praktijkervaringen op dit gebied.

Hoe kom ik financieel rond zonder inkomen?

Scheidingsplanner Eveline Minkes legt uit: “Geen eigen inkomen heeft veel impact op het financieel kunnen rondkomen na de scheiding. Natuurlijk kan er bekeken worden of jij recht hebt op een bijstandsuitkering, op partneralimentatie of op toeslagen. Bedenk hierbij wel dat jij je in ieder geval als werkzoekende bij het UWV moet inschrijven, omdat er van jou verwacht wordt dat jij op termijn voor jouw eigen inkomen gaat zorgen. Door eventuele extra heffingskortingen en toeslagen kunnen de financiële gevolgen in de praktijk overigens minder heftig zijn dan je zou verwachten. In het artikel 'Extra heffingskortingen en toeslagen na de scheiding' leggen we dit aan de hand van 2 rekenvoorbeelden uit."”

Praktijkvoorbeeld scheiden en geen inkomen

Betekent dit alles dat jij jouw scheiding maar moet uitstellen? Nee, zeker niet. Kijk maar naar het praktijkverhaal van Scheidingsplanner Birgit van Greunsven over een vrouw die wil gaan scheiden, maar geen inkomen heeft. Door creatieve oplossingen te bedenken en door samen in gesprek te gaan heeft de vrouw toch de stap kunnen zetten, waardoor alle partijen nu rust hebben en zich op hun nieuwe toekomst kunnen gaan richten.

Birgit vertelt: “Een tijd geleden werd ik op de sportclub benaderd door een vrouw. Ze woonde samen en ze hebben samen kinderen. Na de geboorte van de oudste hebben ze samen besloten dat ze stopt met werken, omdat ze graag een groot gezin willen. Ze leefden daarom van zijn salaris, wat ook prima kon. Het was fijn dat ze er fulltime voor de kinderen kon zijn, waardoor thuis alles op rolletjes verliep.”

Ik wil scheiden, maar ik durf niet

“De vrouw is tot de ontdekking gekomen dat haar vriend al een paar jaar een affaire heeft. Haar hart is hierdoor gebroken en eigenlijk wil ze scheiden, maar ze durft niet. Ze weet ook niet hoe ze dit moet gaan aanpakken. Ze wil natuurlijk heel graag een eigen huis, samen met de kinderen. Maar hoe? Ze heeft zelf immers geen inkomen en ook geen geld. Er is nauwelijks spaargeld, dat is opgegaan aan een mooie reis die ze het afgelopen jaar met het hele gezin hebben gemaakt.”

Angst voor de toekomst

“Ze hebben wel een gezamenlijke woning met overwaarde. Omdat ze zelf echter geen inkomen heeft, kan ze geen hypotheek krijgen. Als het vinden van een betaalbare woning al mogelijk zou zijn in de huidige woningmarkt. En huren? Lange wachtlijsten, geen inkomen. Een vicieuze cirkel dus.

Van een parttime baan en alimentatie zou ze officieel wel rond moeten komen, wel op minimum niveau. Ze heeft nauwelijks werkervaring en moet waarschijnlijk onderaan de ladder beginnen.

Omdat ze samenwonend zijn heeft ze wettelijk gezien geen recht op partneralimentatie. Als ze gaat scheiden ziet ze enorm op tegen het feit dat ze de kinderen niet meer kan geven wat ze gewend zijn. En hoe moet ze straks gaan rondkomen? Ze heeft angst voor de (nabije) toekomst en vraagt zich af of ze toch maar bij hem moet blijven.”

Door in gesprek te gaan zijn ze eruit gekomen

“Uiteindelijk zijn we met elkaar in gesprek gegaan en zijn we er met elkaar uitgekomen:

• Er is een kinderalimentatie afgesproken conform de tremanormen
• Daarnaast is toch een stukje partneralimentatie afgesproken en vastgelegd voor een periode van 5 jaar
• De woning is verkocht, overwaarde is gedeeld en mevrouw heeft een huurwoning gevonden. Het is wel een forse huur. Gelukkig is de verhuurmaatschappij akkoord gegaan met het vooruitbetalen van de huur voor een periode van 1 jaar in plaats van een inkomenseis te stellen
• De kinderen staan ingeschreven bij haar, waardoor zij naast kinderbijslag tevens kindgebonden budget ontvangt
• Huurtoeslag ontvangt ze niet, wel zorgtoeslag

Zo heeft ze toch haar eigen huis, samen met de kinderen, en rust. Ze is zich ervan bewust dat ze nu aan haar toekomst moet en kan gaan werken. Dat is ze nu ook aan het doen.”

Scheidingsplanner Birgit van Greunsven

Denk tijdens je relatie al na over mogelijke consequenties

Scheidingsplanner Eveline Minkes benadrukt dat het belangrijk is dat je tijdens je relatie al goed nadenkt over de verdeling van de zorgtaken en wel of niet blijven werken als er kinderen worden geboren. Zij licht toe: “Het gebeurt veel partners: je zit in een fijne relatie en je bent zwanger van je eerste kind. Je kunt allebei je geluk niet op. In dit gelukzalige gevoel maak je samen afspraken over de verdeling van de zorgtaken en wie er minder gaat werken of zelfs helemaal stopt met werken. Door de gelukshormonen denk je niet aan het onderwerp uit elkaar gaan en de consequentie van het op een laag pitje of zelfs helemaal stopzetten van jouw carrière. Ook sta je meestal niet stil bij het feit dat je onbewust in bepaalde rollenpatronen terecht kunt komen.”

Ongelijkheid in ieders positie na de scheiding

“In de praktijk zien wij nog veel partners die (nagenoeg) volledig financieel afhankelijk zijn van hun partners. Door te stoppen met werken hebben zij vaak een achterstand op de arbeidsmarkt opgelopen die niet of slechts met veel moeite kan worden weg gewerkt. Juist in een tijd dat je een scheiding te verwerken hebt, is dit extra lastig. Daarnaast zien wij dat bij de andere partner die wel aan zijn of haar carrière heeft kunnen werken, dat de positie er na de scheiding vaak beter uitziet.

Het gevoel van afhankelijkheid van de ander en dat er een ongelijkheid is in ieders positie na de scheiding maakt het regelen van de scheiding lastiger. Het verloopt soepeler als er partners aan tafel zitten die echt naar het belang van beiden willen kijken en elkaar een goede basis voor een nieuwe start gunnen.”

Maar de partneralimentatie dan?

“Maakt de partneralimentatie dan niet veel goed? Trekt die de positie van beiden dan niet meer in evenwicht? Dit wordt vaak gedacht. De praktijk leert echter dat als er een van de partners geen of weinig inkomen heeft en er kinderalimentatie aan de orde is, het inkomen van de alimentatieplichtige overwegend toch wel van een behoorlijk niveau moet zijn om tot een bedrag aan partneralimentatie te komen waarmee je in je levensonderhoud kunt voorzien. Daarnaast geldt dat je een inspanningsverplichting hebt om zoveel mogelijk in je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. Dit leidt wel tot discussies aan tafel: wat is de verdiencapaciteit en per wanneer zou je die kunnen invullen? Wordt het fulltime of parttime met oog op de zorg voor de kinderen?”

Bespreek dit regelmatig tijdens je relatie!

“Praat daarom al tijdens je relatie op regelmatige basis met elkaar over hoe je de zaken ziet als je begint aan de kinderwens. Bespreek ook als de kinderen er zijn of het nog loopt zoals jullie hebben afgesproken. Denk na over je eigen positie: ben ik niet te financieel afhankelijk? Hoe lang wil ik stoppen met werken als mijn kind geboren wordt? Wanneer pak ik het werken weer op en wat verwacht ik dan van mijn partner? Vind je die gesprekken moeilijk? Maak eens een afspraak met een mediator die jullie hierin begeleidt. De Scheidingsplanner kan jullie ook hierin bijstaan.”

Scheidingsplanner Eveline Minkes

Vrijblijvende afspraak maken