Wat zijn de financiële en fiscale gevolgen van scheiden van tafel en bed?
Gepubliceerd op 18-06-2025 door de Scheidingsplanner
Scheiden van tafel en bed: wat zijn de financiële en fiscale gevolgen?
Scheiden van tafel en bed is een scheiding waarbij een getrouwd stel officieel uit elkaar gaat, maar formeel nog steeds getrouwd blijft. Het besluit om te scheiden van tafel en bed heeft verschillende financiële en fiscale gevolgen. Als je overweegt om deze stap te zetten, is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de mogelijke financiële en fiscale gevolgen. We leggen het in dit artikel in hoofdlijnen aan je uit.
Financiële gevolgen van scheiden van tafel en bed
Na een scheiding van tafel en bed worden de financiële banden grotendeels verbroken. Bezittingen en schulden worden verdeeld, en er wordt een nieuwe financiële situatie gecreëerd. Dit heeft gevolgen voor onder andere:
- Woning en hypotheek: net als bij een gewone scheiding moet worden bepaald wie in de woning blijft wonen en wie de hypotheek op zich neemt. De Scheidingsplanner biedt hiervoor een onafhankelijke hypotheekscan, zodat snel duidelijk wordt wat financieel haalbaar is.
- Alimentatie: er kan recht zijn op partneralimentatie en/of kinderalimentatie. De hoogte van de alimentatie wordt bepaald op basis van factoren zoals inkomens, vermogen en de duur van het huwelijk.
- Pensioen: bij een scheiding van tafel en bed kan het pensioen worden verevend, net als bij een echtscheiding. Dit betekent dat opgebouwde ouderdomspensioenrechten worden verdeeld. Pensioenconversie is niet mogelijk bij scheiding van tafel en bed; dit kan pas na een officiële echtscheiding. Het nabestaandenpensioen blijft onverdeeld zolang het huwelijk juridisch standhoudt.
- Schulden: gezamenlijke schulden worden verdeeld. Het is belangrijk om hier duidelijke afspraken over te maken, zodat beide partijen weten waar ze aan toe zijn.
- Verzekeringen en bankzaken: partners moeten na scheiden van tafel en bed ook hun verzekeringen en bankzaken opnieuw regelen. Denk hierbij aan zaken als zorgverzekeringen, levensverzekeringen en gezamenlijke bankrekeningen.
Fiscale gevolgen van scheiden van tafel en bed
De fiscale gevolgen van scheiden van tafel en bed zijn vergelijkbaar met die van een gewone echtscheiding. Hier moet je rekening mee houden:
Fiscaal partnerschap
- Beëindiging fiscaal partnerschap: een van de belangrijkste fiscale gevolgen is de beëindiging van het fiscaal partnerschap. Dit heeft invloed op diverse belastingvoordelen en -verplichtingen.
- Wanneer eindigt het fiscaal partnerschap? Het fiscaal partnerschap eindigt in principe op het moment dat je niet meer op hetzelfde adres staat ingeschreven en een verzoek tot scheiding van tafel en bed is ingediend bij de rechtbank.
- Gevolgen: na de beëindiging van het fiscaal partnerschap kun je niet langer gezamenlijk aangifte doen en vervallen bepaalde voordelen, zoals de mogelijkheid om inkomsten en aftrekposten onderling te verdelen.
Eigen woning
- Hypotheekrenteaftrek: als je een gezamenlijke eigen woning hebt, heeft de scheiding van tafel en bed invloed op de hypotheekrenteaftrek.
- Als je na een scheiding van tafel en bed de eigen woning verlaat, mag je vaak nog maximaal twee jaar de (hypotheek)rente van deze woning aftrekken, ook al woon je er niet meer. In sommige gevallen kun je de betaalde rente en het eigenwoningforfait opgeven als partneralimentatie.
- Blijf je zelf in de woning? Dan hangt het van jouw situatie af of je de betaalde (hypotheek)rente mag aftrekken. Het kan zijn dat je rente of een deel van het eigenwoningforfait, die door je (ex-)partner is betaald, als ontvangen partneralimentatie moet opgeven.
- Alle overige bijzonderheden vind je hier op de website van de Belastingdienst
- Overdracht van de woning: bij de overdracht van de woning aan één van de partners, kan er sprake zijn van een overdrachtsbelasting. Het is belangrijk om dit goed te laten uitzoeken door een notaris of fiscaal adviseur.
- Ongeacht of de woning wordt overgenomen of verdeeld, de onder- of overwaarde moet met elkaar verdeeld worden. De Belastingdienst kan anders het onverdeeld blijven als een schenking beschouwen.
- Alleenstaande ouderkorting: Aas je na de scheiding van tafel en bed een eigen woning hebt en de zorg draagt voor minderjarige kinderen, kun je mogelijk in aanmerking komen voor de alleenstaande ouderkorting.
Alimentatie
- Partneralimentatie: als er partneralimentatie wordt betaald, is dit voor de betaler aftrekbaar van het inkomen. De ontvanger moet de alimentatie opgeven als inkomen.
- Kinderalimentatie: kinderalimentatie is niet aftrekbaar voor de betaler en hoeft niet te worden opgegeven als inkomen door de ontvanger.
- Vastleggen alimentatie: het is cruciaal om de afspraken over alimentatie schriftelijk vast te leggen in een echtscheidingsconvenant of ouderschapsplan, zodat er geen onduidelijkheid ontstaat bij de belastingaangifte.
Toeslagen
- Zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget: de scheiding van tafel en bed heeft invloed op de hoogte van diverse toeslagen. Omdat je niet langer fiscaal partner bent, wordt je inkomen afzonderlijk beoordeeld voor de berekening van de toeslagen.
- >Wijzigingen doorgeven: Het is belangrijk om wijzigingen in je persoonlijke situatie (zoals het beëindigen van het fiscaal partnerschap en het veranderen van je woonadres) tijdig door te geven aan de Belastingdienst, zodat je de juiste toeslagen ontvangt en geen onnodige terugvorderingen krijgt.
Scheiden van tafel en bed heeft aanzienlijke financiële en fiscale gevolgen. Door je goed te informeren en tijdig professioneel advies in te winnen, kun je de impact van deze gevolgen beperken en de juiste beslissingen nemen voor jouw situatie. Goed financieel en fiscaal advies is essentieel om onnodige problemen met de Belastingdienst te voorkomen. De Scheidingsplanner helpt je graag.
Veelgestelde vragen over de financiële en fiscale gevolgen van scheiden van tafel en bed
- Heeft een scheiding van tafel en bed invloed op mijn uitkering?
-
Ja, een scheiding van tafel en bed heeft invloed op je uitkering. Heb je een bijstandsuitkering of wil je die aanvragen? Dan krijg je na de scheiding van tafel en bed een uitkering voor een alleenstaande, vanaf het moment dat je de scheiding hebt aangevraagd en niet meer samenwoont. Houd er rekening mee dat als je partneralimentatie ontvangt of afspreekt, dit invloed kan hebben op de hoogte van je uitkering. Geef de scheiding altijd tijdig door aan de uitkeringsinstantie, zodat je uitkering correct wordt vastgesteld.
- Wie erft na een scheiding van tafel en bed?
-
Na een scheiding van tafel en bed ben je volgens de wet géén erfgenaam meer van elkaar, ook al blijf je officieel getrouwd. De wettelijke erfopvolging vervalt dus, tenzij je elkaar in een testament alsnog tot erfgenaam benoemt.
Wil je dat je ex-partner na een scheiding van tafel en bed toch (een deel van) je erfenis ontvangt, dan moet je dat expliciet regelen in een testament. Anders erft je ex-partner niet meer automatisch van je.
- Hoe kan ik een echtscheiding van tafel en bed ongedaan maken?
-
Een scheiding van tafel en bed kun je ongedaan maken door samen een verzoek tot “herstel van de samenleving” in te dienen bij de rechtbank. Dit betekent dat jullie officieel aangeven weer samen verder te willen als gehuwden. De rechtbank zal dan de scheiding van tafel en bed beëindigen en jullie huwelijk volledig herstellen, alsof de scheiding van tafel en bed nooit heeft plaatsgevonden.
Belangrijk om te weten:
- Jullie moeten dit verzoek samen indienen; het kan niet eenzijdig.
- Na het herstel zijn jullie weer volledig elkaars echtgenoten, met alle rechten en plichten die daarbij horen.
- Het herstel wordt ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
Voordelen van begeleiding door een financieel expert
De Scheidingsplanner combineert juridische, financiële en fiscale expertise. Dit zorgt ervoor dat alle afspraken voldoen aan de wet- en regelgeving en dat je snel inzicht krijgt in je nieuwe financiële situatie. Door professionele begeleiding voorkom je conflicten en kun je weloverwogen keuzes maken voor de toekomst.
Wil je meer weten over de financiële en fiscale gevolgen van scheiden van tafel en bed? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.